Krv u mokraći (hematurija) - bolesti i stanja
Pojava krvi u mokraći može i ne mora biti znak za uzbunu. U procjeni ozbiljnosti svakako treba uzeti u obzir obilježja, trajanje i pridružene simptome, a po potrebi napraviti i dodatne pretrage
Sadržaj članka
Akutni i kronični pijelonefritis Benigni (adenom) proste; Maligni tumor prostate; Prostatitis; Hipertrofija prostate Bilharzioza (shistosomijaza) Endokarditis Gestoza ili toksemija u trudnoći Hemoglobinurija kod hladnoće Hemoragijske bolesti Infarkt bubrega Infekcija mokraćnih puteva (cistitis, uretritis, itd.) Kamenci mokraćovoda Kamenci mokraćnog mjehura Kronični nefritis Leptospiroza Malarija (akutni napad) Opsežne opekline Periarteritis ili poliarteritis nodosa Policistični bubreg Posttransfuzijska reakcija krvi Tuberkuloza mokraćnog mjehura ili bubrega Tumor mokraćnog mjehura Upalna ili ožiljna stenoza mokraćne cijevi Akutni i kronični pijelonefritis
Obilježja: gotovo uvijek samo mikroskopska hematurija.
Uzroci: upala bubrega i mokraćnih puteva infektivnog podrijetla.
Trajanje: akutni i kronični oblici.
Pridruženi simptomi: vrućica (povišena, u akutnim oblicima prethodi joj tresavica); lumbalna bol sa širenjem prema dolje i prema preponama; u kroničnim oblicima arterijska hipertenzija.
Pretrage: pretrage mokraće s urinokulturom; testovi bubrežne funkcije; ultrazvuk bubrega.
Benigni (adenom) proste; Maligni tumor prostate; Prostatitis; Hipertrofija prostate
Obilježja: gotovo uvijek mikroskopska hematurija s eventualnim epizodama iznenadne obilne hematurije.
Uzroci: pritisak na mokraćni mjehur zbog povećane prostate.
Trajanje: kronično.
Pridruženi simptomi: česte infekcije mokraćnog mjehura i mokraćnih puteva.
Pretrage: radiološke metode pretrage (ultrazvuk prostate; urografija), cistoskopija, urološki pregled, urodinamika.
Uzroci: pritisak na mokraćni mjehur zbog povećane prostate.
Trajanje: kronično.
Pridruženi simptomi: česte infekcije mokraćnog mjehura i mokraćnih puteva.
Pretrage: radiološke metode pretrage (ultrazvuk prostate; urografija), cistoskopija, urološki pregled, urodinamika.
Bilharzioza (shistosomijaza)
Obilježja: često obilna hematurija.
Uzroci: infestacija stijenke mjehura jajašcima parazita (shistosome).
Trajanje: nekoliko tjedana.
Pridruženi simptomi: vrućica; učestalo bolno mokrenje; anemija; opće propadanje; često intestinalne smetnje (proljev).
Pretrage: traženje jajašaca parazita u mokraći; cistoskopija.
Uzroci: infestacija stijenke mjehura jajašcima parazita (shistosome).
Trajanje: nekoliko tjedana.
Pridruženi simptomi: vrućica; učestalo bolno mokrenje; anemija; opće propadanje; često intestinalne smetnje (proljev).
Pretrage: traženje jajašaca parazita u mokraći; cistoskopija.
Endokarditis
Obilježja: generalno mikroskopska hematurija zbog prisutnosti samo tragova krvi.
Uzroci: bakterijska infekcija endokarda (sloj koji oblaže stijenke srčanih šupljina), od kojega kreću mikroembolusi koji oštećuju bubrege.
Trajanje: postoje akutni oblici i subakutni oblici, koji mogu trajati čak i nekoliko mjeseci.
Pridruženi simptomi: vrućica različitog karaktera (od lagane i jako povišene do septikemijskog oblika); slabost; bolovi u zglobovima; tahikardija; fibrozni kožni čvorići; povećanje slezene.
Pretrage: hemokultura; ultrazvuk srca.
Uzroci: bakterijska infekcija endokarda (sloj koji oblaže stijenke srčanih šupljina), od kojega kreću mikroembolusi koji oštećuju bubrege.
Trajanje: postoje akutni oblici i subakutni oblici, koji mogu trajati čak i nekoliko mjeseci.
Pridruženi simptomi: vrućica različitog karaktera (od lagane i jako povišene do septikemijskog oblika); slabost; bolovi u zglobovima; tahikardija; fibrozni kožni čvorići; povećanje slezene.
Pretrage: hemokultura; ultrazvuk srca.
Gestoza ili toksemija u trudnoći
Obilježja: obično prisutnost tragova krvi u mokraći, rjeđe povećanih količina.
Uzroci: generalizirano toksično stanje koje se može pojaviti u posljednja tri mjeseca trudnoće ili pri trudovima u porodu.
Trajanje: akutno.
Pridruženi simptomi: perzistirajuća glavobolja; smetnje vida; abdominalni bolovi; arterijska hipertenzija; difuzni edemi; konvulzije kod teških, neliječenih oblika.
Pretrage: ginekološki pregled; EKG; pretrage krvi (krvna slika, elektroliti, glukoza, ureja, kreatinin, transaminaze, proteinogram); pretrage mokraće; ultrazvuk abdomena.
Uzroci: generalizirano toksično stanje koje se može pojaviti u posljednja tri mjeseca trudnoće ili pri trudovima u porodu.
Trajanje: akutno.
Pridruženi simptomi: perzistirajuća glavobolja; smetnje vida; abdominalni bolovi; arterijska hipertenzija; difuzni edemi; konvulzije kod teških, neliječenih oblika.
Pretrage: ginekološki pregled; EKG; pretrage krvi (krvna slika, elektroliti, glukoza, ureja, kreatinin, transaminaze, proteinogram); pretrage mokraće; ultrazvuk abdomena.
Hemoglobinurija kod hladnoće
Obilježja: urin "crven kao krv" ili "tamno-crven", bistar zbog nedostatka crvenih zrnaca i orisutnosti povećane količine hemoglobina.
Uzroci: iznenadna destrukcija eritrocita zbog hladnoće s oslobađanjem povećane količine hemoglobina u krvi, sastavnice eritorica koji se eliminira putem bubrega, tj. mokraćom.
Trajanje: kronično, iako se manifestira u napadima.
Pridruženi simptomi: tresavica; vrućica; cijanoza.
Pretrage: testovi hemolize kod izlaganja krvi hladnoći.
Uzroci: iznenadna destrukcija eritrocita zbog hladnoće s oslobađanjem povećane količine hemoglobina u krvi, sastavnice eritorica koji se eliminira putem bubrega, tj. mokraćom.
Trajanje: kronično, iako se manifestira u napadima.
Pridruženi simptomi: tresavica; vrućica; cijanoza.
Pretrage: testovi hemolize kod izlaganja krvi hladnoći.
Hemoragijske bolesti
Obilježja: prisutnost različitih količina krvi u mokraći (od mikroskopskih do vidljivih i obilnih).
Uzroci: sklonost krvarenju zbog kongenitalnog ili stečenog deficita jednog ili više faktora koagulacije.
Trajanje: varijabilno, postoje akutni i kronični oblici.
Pridruženi simptomi: krvarenje na drugim mjestima ili organima (koža, pluća, nos, desni, gastrointestinalna krvarenja, uterina krvarenja, itd.)
Pretrage: pretrage stvaranja i koagulacije krvi.
Uzroci: sklonost krvarenju zbog kongenitalnog ili stečenog deficita jednog ili više faktora koagulacije.
Trajanje: varijabilno, postoje akutni i kronični oblici.
Pridruženi simptomi: krvarenje na drugim mjestima ili organima (koža, pluća, nos, desni, gastrointestinalna krvarenja, uterina krvarenja, itd.)
Pretrage: pretrage stvaranja i koagulacije krvi.
Infarkt bubrega
Obilježja: gotovo uvijek pojačana hematurija.
Uzroci: iznenadna okluzija (začepljenje) neke bubrežne arterije ili njezine grane.
Trajanje: akutno.
Pridruženi simptomi: iznenadna silovita lumbalna bol; kardiocirkulatorni kolaps; katkad arterijska hipertenzija; renalna insuficijencija teškog, proširenog oblika.
Pretrage: pretrage mokraće; pretrage krvi (sedimentacija eritrocita, krvna slika, transaminaze, ureja, kreatinin, mokraćna kiselina); ultrazvuk bubrega.
Uzroci: iznenadna okluzija (začepljenje) neke bubrežne arterije ili njezine grane.
Trajanje: akutno.
Pridruženi simptomi: iznenadna silovita lumbalna bol; kardiocirkulatorni kolaps; katkad arterijska hipertenzija; renalna insuficijencija teškog, proširenog oblika.
Pretrage: pretrage mokraće; pretrage krvi (sedimentacija eritrocita, krvna slika, transaminaze, ureja, kreatinin, mokraćna kiselina); ultrazvuk bubrega.
Infekcija mokraćnih puteva (cistitis, uretritis, itd.)
Obilježja: u slučaju infekcije mokraćnih putova, općenito se javlja mikroskopska hematurija, rjeđe makroskopska; može biti inicijalna (infekcija mokraćne cijevi), terminalna (infekcija mokraćnog mjehura) ili totalna (infekcija bubrega).
Uzroci: upala sluznice mokraćnog mjehura ili mokraćne cijevi.
Trajanje: nekoliko dana.
Pridruženi simptomi: osjećaj punog mjehura (tenezam); katkad vrućica.
Pretrage: urinokultura.
Kamenci mokraćovoda
Obilježja: uvijek vrlo vidljiva hematurija.
Uzroci: opstrukcija mokraćovoda kamencem.
Trajanje: akutno.
Pridruženi simptomi: bubrežne kolike (silovita bol s bočne strane trbušne šupljine ili u lumbalnoj regiji sa širenjem prema dolje, prema preponama i natkoljenici).
Pretrage: ultrazvuk abdomena; nativni rendgen abdomena (bez kontrastnog sredstva).
Uzroci: opstrukcija mokraćovoda kamencem.
Trajanje: akutno.
Pridruženi simptomi: bubrežne kolike (silovita bol s bočne strane trbušne šupljine ili u lumbalnoj regiji sa širenjem prema dolje, prema preponama i natkoljenici).
Pretrage: ultrazvuk abdomena; nativni rendgen abdomena (bez kontrastnog sredstva).
Kamenci mokraćnog mjehura
Obilježja: u fazi kolika (napada silovite boli) hematurija je često makroskopskog tipa, a u nositelja bubrežnih kamenaca gotovo je uvijek mikroskopska i nije konstantna.
Uzroci: iznenadna opstrukcija mokraćne cijevi kamencem.
Trajanje: akutno.
Pridruženi simptomi: bol u pubičnoj ili uretralnoj regiji.
Pretrage: ultrazvuk mokraćnog mjehura.
Uzroci: iznenadna opstrukcija mokraćne cijevi kamencem.
Trajanje: akutno.
Pridruženi simptomi: bol u pubičnoj ili uretralnoj regiji.
Pretrage: ultrazvuk mokraćnog mjehura.
Kronični nefritis
Obilježja: općenito hematurija mikroskopskog tipa.
Uzroci: insuficijentna bubrežna funkcija.
Trajanje: kronično.
Pridruženi simptomi: generalizirani kožni edemi; arterijska hipertenzija; anemija; više ili manje naznačeno organsko propadanje.
Pretrage: pretrage krvi (ureja, mokraćna kiselina, kreatinin, elektroliti, testovi bubrežne funkcije, krvna slika); pretrage mokraće; ultrazvuk bubrega.
Uzroci: insuficijentna bubrežna funkcija.
Trajanje: kronično.
Pridruženi simptomi: generalizirani kožni edemi; arterijska hipertenzija; anemija; više ili manje naznačeno organsko propadanje.
Pretrage: pretrage krvi (ureja, mokraćna kiselina, kreatinin, elektroliti, testovi bubrežne funkcije, krvna slika); pretrage mokraće; ultrazvuk bubrega.
Leptospiroza
Obilježja: u slučaju leptospiroze hematurija je mikroskopskog tipa, često maskirana prisutnošću žučnih pigmenata zbog kojih boja mokraće može biti vrlo tamna.
Uzroci: renalna insuficijencija.
Trajanje: akutno (7-10 dana).
Pridruženi simptomi: vrućica; difuzni bolovi mišića i zglobova; žutica; povećanje jetre i slezene.
Pretrage: pretrage krvi (krvna slika, ureja, transaminaze, bilirubin, alkalna fosfataza, elektroliti, mokraćna kiselina, kreatinin); pretraga mokraće za izolaciju Leptospire; ultrazvuk abdomena.
Uzroci: renalna insuficijencija.
Trajanje: akutno (7-10 dana).
Pridruženi simptomi: vrućica; difuzni bolovi mišića i zglobova; žutica; povećanje jetre i slezene.
Pretrage: pretrage krvi (krvna slika, ureja, transaminaze, bilirubin, alkalna fosfataza, elektroliti, mokraćna kiselina, kreatinin); pretraga mokraće za izolaciju Leptospire; ultrazvuk abdomena.
Malarija (akutni napad)
Obilježja: mokraća boje "krvi" zbog prisutnosti povećane količine hemoglobina.
Uzroci: masivna destrukcija crvenih zrnaca (hemoliza) od strane parazita.
Trajanje: akutno (1-2 dana).
Pridruženi simptomi: tresavica i vrućica; značajno povećanje slezene.
Pretrage: traženje uzročnika malarije u krvi.
Uzroci: masivna destrukcija crvenih zrnaca (hemoliza) od strane parazita.
Trajanje: akutno (1-2 dana).
Pridruženi simptomi: tresavica i vrućica; značajno povećanje slezene.
Pretrage: traženje uzročnika malarije u krvi.
Opsežne opekline
Obilježja: u slučaju opsežne opekline, u mokraći su vidljivi tragovi krvi ili je, češće, mokraća vrlo tamne boje zbog hemoglobinurije.
Uzroci: veliki gubitak tekućine i oslobađanje toksičnih tvari iz tkiva opečenog područja.
Trajanje: akutno.
Pridruženi simptomi: anemija; kardiocirkulatorni kolaps; arterijska hipotenzija; vrućica
Pretrage: EKG; pretrage krvi (krvna slika, elektroliti, transaminaze, ureja, glukoza, kreatinin, mokraćna kiselina, proteinogram); ultrazvuk abdomena; pretrage mokraće.
Uzroci: veliki gubitak tekućine i oslobađanje toksičnih tvari iz tkiva opečenog područja.
Trajanje: akutno.
Pridruženi simptomi: anemija; kardiocirkulatorni kolaps; arterijska hipotenzija; vrućica
Pretrage: EKG; pretrage krvi (krvna slika, elektroliti, transaminaze, ureja, glukoza, kreatinin, mokraćna kiselina, proteinogram); ultrazvuk abdomena; pretrage mokraće.
Periarteritis ili poliarteritis nodosa
Obilježja: pojava različitog obojenja mokraće, od svijetloružičaste do tamnocrvene, ovisno o količini krvi.
Uzroci: lezija sitnih bubrežnih arterija s izlaskom eritrocita.
Trajanje: kronično.
Pridruženi simptomi: arterijska hipertenzija; znakovi renalne insuficijencije (edemi, itd.); neuritis; kožne promjene i promjene vida.
Pretrage: arterijska i kožna biopsija.
Uzroci: lezija sitnih bubrežnih arterija s izlaskom eritrocita.
Trajanje: kronično.
Pridruženi simptomi: arterijska hipertenzija; znakovi renalne insuficijencije (edemi, itd.); neuritis; kožne promjene i promjene vida.
Pretrage: arterijska i kožna biopsija.
Policistični bubreg
Obilježja: općenito mikroskopska hematurija s epizodama pravog mokraćnog krvarenja.
Uzroci: prisutnost brojnih cista u jednom ili, još češće, oba bubrega.
Trajanje: kronično.
Pridruženi simptomi: česte bubrežne kolike; arterijska hipertenzija; često znakovi kronične renalne insuficijencije.
Pretrage: ultrazvuk bubrega; urografija.
Uzroci: prisutnost brojnih cista u jednom ili, još češće, oba bubrega.
Trajanje: kronično.
Pridruženi simptomi: česte bubrežne kolike; arterijska hipertenzija; često znakovi kronične renalne insuficijencije.
Pretrage: ultrazvuk bubrega; urografija.
Posttransfuzijska reakcija krvi
Obilježja: mokraća boje "vrlo tamne krvi" zbog prisutnosti hemoglobina.
Uzroci: masivna hemoliza.
Trajanje: akutno (vrlo kratko).
Pridruženi simptomi: tresavica i vrućica.
Pretrage: kontrola krvne grupe.
Uzroci: masivna hemoliza.
Trajanje: akutno (vrlo kratko).
Pridruženi simptomi: tresavica i vrućica.
Pretrage: kontrola krvne grupe.
Tuberkuloza mokraćnog mjehura ili bubrega
Obilježja: u slučaju tuberkuloze, javlja se hematurija različitog stupnja, s epizodama pravih hemoragijskih oblika.
Uzroci: upala sluznice mokraćnog mjehura i mokraćnih puteva, često opstruiranih krvnim ugrušcima.
Trajanje: kronično.
Pridruženi simptomi: često bubrežne kolike (silovita bol s bočne strane trbušne šupljine ili u lumbalnoj regiji sa širenjem prema dolje, prema preponama i natkoljenici); krv u mokraći; perzistentna lagana vrućica.
Pretrage: pretrage mokraće s traženjem bacila tuberkuloze (Kochov bacil); urografija; cistoskopija.
Uzroci: upala sluznice mokraćnog mjehura i mokraćnih puteva, često opstruiranih krvnim ugrušcima.
Trajanje: kronično.
Pridruženi simptomi: često bubrežne kolike (silovita bol s bočne strane trbušne šupljine ili u lumbalnoj regiji sa širenjem prema dolje, prema preponama i natkoljenici); krv u mokraći; perzistentna lagana vrućica.
Pretrage: pretrage mokraće s traženjem bacila tuberkuloze (Kochov bacil); urografija; cistoskopija.
Tumor mokraćnog mjehura
Obilježja: kod tumora mokraćnog mjehura često se javlja obilna hematurija.
Uzroci: razvoj tumorske mase unutar mokraćnog mjehura.
Trajanje: kronično.
Pridruženi simptomi: krv u mokraći (često obilna); anemija; organsko propadanje.
Pretrage: urografija; citoskopija s biopsijom; pretrage mokraće.
Uzroci: razvoj tumorske mase unutar mokraćnog mjehura.
Trajanje: kronično.
Pridruženi simptomi: krv u mokraći (često obilna); anemija; organsko propadanje.
Pretrage: urografija; citoskopija s biopsijom; pretrage mokraće.
Upalna ili ožiljna stenoza mokraćne cijevi
Obilježja: prisutnost krvi u mokraći u različitim količinama (od tragova krvi do makroskopske hematurije).
Uzroci: suženje kanala mokraćne cijevi.
Trajanje: kronično.
Pridruženi simptomi: bolno mokrenje; česte upale mokraćne cijevi i mokraćnog mjehura.
Pretrage: uretrocistoskopija.
Uzroci: suženje kanala mokraćne cijevi.
Trajanje: kronično.
Pridruženi simptomi: bolno mokrenje; česte upale mokraćne cijevi i mokraćnog mjehura.
Pretrage: uretrocistoskopija.
Izvor fotografije: Shutterstock
