Hemoptiza (krv u iskašljaju) - bolesti i stanja
Iskašljaj s primjesama krvi može biti posljedica infekcije, ali i ozbiljnijeg procesa, tako da svakako zahtijeva dijagnostičku obradu kako bi se otkrilo što stoji u podlozi njegove pojave
Sadržaj članka
Akutni ili kronični laringotraheitis (upala grkljana i dušnika) Akutni plućni edem Bronhiektazije Bronhopneumonija Hemoragijska purpura Infarkt pluća Mitralna stenoza Ozljeda prsnog koša; Prijelom rebara Plućna ehinokokoza Plućna mikoza Plućna tuberkuloza Plućni apsces Primarni ili sekundarni (metastatski) tumor pluća Tumor grkljana ili bronha Akutni ili kronični laringotraheitis (upala grkljana i dušnika)
Obilježja: oskudan iskašljaj označen krvlju.
Uzroci: ruptura kapilara upalno promijenjene sluznice larinksa (grkljana) ili traheje (dušnika).
Trajanje: postoje akutni oblici i trajanju nekoliko dana i kronični oblici.
Pridruženi simptomi: uporan kašalj; često prehlada; katkad više ili manje povišena temperatura; disfonija (promuklost - svako odstupanje normalnih obilježja visine, intenziteta i kvalitete glasa).
Pretrage: otorinolaringološki pregled.
Akutni plućni edem
Obilježja: pjenušav, ružičasti iskašljaj s tragovima krvi.
Uzroci: zastoj u plućima zbog srčane insuficijencije.
Trajanje: radi se o akutnom obliku trajanja nekoliko sati.
Pridruženi simptomi: intenzivno otežano disanje; cijanoza; ubrzan rad srca (tahikardija); nizak krvni tlak; srčane aritmije; respiratorni hropci.
Pretrage: kardiološki pregled, rendgenogram prsnog koša, elektrokardiogram; ultrazvuk srca.
Uzroci: zastoj u plućima zbog srčane insuficijencije.
Trajanje: radi se o akutnom obliku trajanja nekoliko sati.
Pridruženi simptomi: intenzivno otežano disanje; cijanoza; ubrzan rad srca (tahikardija); nizak krvni tlak; srčane aritmije; respiratorni hropci.
Pretrage: kardiološki pregled, rendgenogram prsnog koša, elektrokardiogram; ultrazvuk srca.
Bronhiektazije
Obilježja: u slučaju bronhiektazija često je teško krvarenje s iskašljavanjem velike količine krvi; katkad su tragovi krvi pomiješani s gnojnim iskašljajem.
Uzroci: proširenje bronhalnih ogranaka s kroničnim ponavljajućim infekcijama.
Trajanje: kronično.
Pridruženi simptomi: kašalj s gnojnim iskašljajem, posebno ujutro; česte respiratorne infekcije s vrućicom i otežanim disanjem.
Pretrage: bronhografija.
Uzroci: proširenje bronhalnih ogranaka s kroničnim ponavljajućim infekcijama.
Trajanje: kronično.
Pridruženi simptomi: kašalj s gnojnim iskašljajem, posebno ujutro; česte respiratorne infekcije s vrućicom i otežanim disanjem.
Pretrage: bronhografija.
Bronhopneumonija
Obilježja: u slučaju bronhopneumonije gotovo uvijek je prisutan katar s tragovima krvi.
Uzroci: infekcija respiratornih putova virusnog ili bakterijskog podrijetla.
Trajanje: obično 10-15 dana.
Pridruženi simptomi: često povišena temperatura; kašalj, najprije suh i nadražajan, a kasnije s iskašljajem.
Pretrage: rendgenogram prsnog koša.
Uzroci: infekcija respiratornih putova virusnog ili bakterijskog podrijetla.
Trajanje: obično 10-15 dana.
Pridruženi simptomi: često povišena temperatura; kašalj, najprije suh i nadražajan, a kasnije s iskašljajem.
Pretrage: rendgenogram prsnog koša.
Hemoragijska purpura
Obilježja: često krvarenje, čak i u značajnim količinama.
Uzroci: reducirana sposobnost zgrušavanja krvi (koagulacijski kapacitet), s tendencijom krvarenja.
Trajanje: kronično.
Pridruženi simptomi: difuzna i česta krvarenja (u kožu, iz desni, mokraćnog mjehura, probavnog sustava, maternice, itd.); katkad umjereno povećanje slezene i jetara.
Pretrage: pretrage krvi (koagulacijski testovi, krvna slika, broj trombocita).
Uzroci: reducirana sposobnost zgrušavanja krvi (koagulacijski kapacitet), s tendencijom krvarenja.
Trajanje: kronično.
Pridruženi simptomi: difuzna i česta krvarenja (u kožu, iz desni, mokraćnog mjehura, probavnog sustava, maternice, itd.); katkad umjereno povećanje slezene i jetara.
Pretrage: pretrage krvi (koagulacijski testovi, krvna slika, broj trombocita).
Infarkt pluća
Obilježja: iskašljavanje malih količina krvi ili krvi u tragovima, obično žarko crvene boje, rjeđe tamnocrvene, guste i viskozne.
Uzroci: opstrukcija grane plućne arterije.
Trajanje: varijabilno, obično nekoliko dana.
Pridruženi simptomi: iznenadna bol u prsima s otežanim disanjem.
Pretrage: rendgenogram prsnog koša.
Uzroci: opstrukcija grane plućne arterije.
Trajanje: varijabilno, obično nekoliko dana.
Pridruženi simptomi: iznenadna bol u prsima s otežanim disanjem.
Pretrage: rendgenogram prsnog koša.
Mitralna stenoza
Obilježja: u slučaju postojanja mitralne stenoze, česte su epizode izbacivanja čak i značajnih količina krvi s iskašljajem.
Uzroci: zastoj protoka venske krvi na razini pluća.
Trajanje: kronično.
Pridruženi simptomi: u blagim oblicima: nijedan ili otežano disanje, opća tjelesna slabost i malaksalost (astenija), perzistirajući kašalj, bronhitis; u teškim oblicima: povećana jetra, edem gležnjeva, znakovi kardiocirkulatorne insuficijencije sve do plućnog edema, česte srčane aritmije.
Pretrage: kardiološki pregled, elektrokardiogram, ultrazvuk srca, rendgenogram prsnog koša.
Uzroci: zastoj protoka venske krvi na razini pluća.
Trajanje: kronično.
Pridruženi simptomi: u blagim oblicima: nijedan ili otežano disanje, opća tjelesna slabost i malaksalost (astenija), perzistirajući kašalj, bronhitis; u teškim oblicima: povećana jetra, edem gležnjeva, znakovi kardiocirkulatorne insuficijencije sve do plućnog edema, česte srčane aritmije.
Pretrage: kardiološki pregled, elektrokardiogram, ultrazvuk srca, rendgenogram prsnog koša.
Ozljeda prsnog koša; Prijelom rebara
Obilježja: iskašljavanje različite količine, katkad vrlo obilne, žarko crvene ili tamne krvi.
Uzroci: razdor venskih ili arterijskih žila zbog ozljede ili kod prodora dijela slomljenog rebra u pluća.
Trajanje: nekoliko dana.
Pridruženi simptomi: silovita bol u prsima koja se javlja spontano i najviše vezano uz pokrete disanja.
Pretrage: rendgenogram prsnog koša, liječnički pregled.
Uzroci: razdor venskih ili arterijskih žila zbog ozljede ili kod prodora dijela slomljenog rebra u pluća.
Trajanje: nekoliko dana.
Pridruženi simptomi: silovita bol u prsima koja se javlja spontano i najviše vezano uz pokrete disanja.
Pretrage: rendgenogram prsnog koša, liječnički pregled.
Plućna ehinokokoza
Obilježja: iznenadno izbacivanje značajne količine krvi (poput povraćanja).
Uzroci: ruptura ehinokokne ciste s posljedičnim bronhopulmonalnim krvarenjem.
Trajanje: iznenadna epizoda (najčešće i jedina).
Pridruženi simptomi: često nijedan; katkad kašalj; bolovi u prsima; u kompliciranim oblicima vrućica zbog plućnog apscesa ili pleuritisa.
Pretrage: pretrage krvi (krvna slika i diferencijalna), rendgenogram prsnog koša, Casonijeva intradermalna reakcija.
Uzroci: ruptura ehinokokne ciste s posljedičnim bronhopulmonalnim krvarenjem.
Trajanje: iznenadna epizoda (najčešće i jedina).
Pridruženi simptomi: često nijedan; katkad kašalj; bolovi u prsima; u kompliciranim oblicima vrućica zbog plućnog apscesa ili pleuritisa.
Pretrage: pretrage krvi (krvna slika i diferencijalna), rendgenogram prsnog koša, Casonijeva intradermalna reakcija.
Plućna mikoza
Obilježja: izbacivanje sluzavo-gnojnog iskašljaja s tragovima krvi; rjeđe izbacivanje većih količina krvi.
Uzroci: plućna gljivična infekcija (često Aspergillus).
Trajanje: postoje akutni oblici trajanja 1-2 tjedna i perzistentni oblici (aspergilom) od nekoliko mjeseci.
Pridruženi simptomi: kašalj sa sluzavo-gnojnim iskašljajem; vrućica; često mršavljenje s općom slabošću i narušenim općim stanjem.
Pretrage: rendgenogram prsnog koša, pretraga iskašljaja.
Uzroci: plućna gljivična infekcija (često Aspergillus).
Trajanje: postoje akutni oblici trajanja 1-2 tjedna i perzistentni oblici (aspergilom) od nekoliko mjeseci.
Pridruženi simptomi: kašalj sa sluzavo-gnojnim iskašljajem; vrućica; često mršavljenje s općom slabošću i narušenim općim stanjem.
Pretrage: rendgenogram prsnog koša, pretraga iskašljaja.
Plućna tuberkuloza
Obilježja: u slučaju tuberkuloze javlja se iskašljaj pomiješan s krvlju.
Uzroci: oštećenje plućnih žila tuberkuloznim procesom.
Trajanje: mjesecima ili godinama.
Pridruženi simptomi: kašalj najprije suh i uporan, a kasnije sa slabim iskašljajem pomiješanim s krvlju; opća slabost; mršavljenje; bljedilo kože; subfebrilna temperatura; noćno znojenje.
Pretrage: rendgenogram prsnog koša, bronhoskopija, pretraga iskašljaja s kulturom Kochova bacila (uzročnika tuberkuloze), kožna reakcija na tuberkulin (testiranje na TBC).
Uzroci: oštećenje plućnih žila tuberkuloznim procesom.
Trajanje: mjesecima ili godinama.
Pridruženi simptomi: kašalj najprije suh i uporan, a kasnije sa slabim iskašljajem pomiješanim s krvlju; opća slabost; mršavljenje; bljedilo kože; subfebrilna temperatura; noćno znojenje.
Pretrage: rendgenogram prsnog koša, bronhoskopija, pretraga iskašljaja s kulturom Kochova bacila (uzročnika tuberkuloze), kožna reakcija na tuberkulin (testiranje na TBC).
Plućni apsces
Obilježja: iznenadno izbacivanje (poput povraćanja) gnojnog materijala pomiješanog s različitom količinom tamne ili zgrušane krvi.
Uzroci: lokalizirana plućna infekcija sa stvaranjem šupljine ispunjene gnojem (apsces).
Trajanje: nekoliko tjedana, a u težim slučajevima i po nekoliko mjeseci.
Pridruženi simptomi: povišena temperatura septičkog tipa s pojavom kojoj prethodi tresavica; loš dah iz usta; značajno narušeno opće stanje.
Pretrage: rendgenogram prsnog koša, pretraga iskašljaja.
Uzroci: lokalizirana plućna infekcija sa stvaranjem šupljine ispunjene gnojem (apsces).
Trajanje: nekoliko tjedana, a u težim slučajevima i po nekoliko mjeseci.
Pridruženi simptomi: povišena temperatura septičkog tipa s pojavom kojoj prethodi tresavica; loš dah iz usta; značajno narušeno opće stanje.
Pretrage: rendgenogram prsnog koša, pretraga iskašljaja.
Primarni ili sekundarni (metastatski) tumor pluća
Obilježja: u slučaju tumora pluća javlja se iskašljavanje žarko crvene krvi različite količine (od tragova krvi do prave hemoragije) s napadima kašlja; katkad je krv mlohavog, želatinoznog izgleda, ili poput "želatine od ribizla".
Uzroci: oštećenje bronhalnih i plućnih žila tumorskim tkivom.
Trajanje: s napredovanjem tumora (ako nije odstranjen ili liječen) dolazi do pogoršanja, tako da je iskašljavanje krvi sve češće i obilnije.
Pridruženi simptomi: kašalj; katkad bolovi u prsima; u napredovaloj fazi otežano disanje; cijanoza; gubitak težine; u metastatskim oblicima simptomi primarnog tumora.
Pretrage: rendgenogram prsnog koša.
Tumor grkljana ili bronha
Obilježja: iskašljaj s tragovima krvi ili prava krvarenja.
Uzroci: ruptura kapilara ili vena s površine tumora.
Trajanje: nekoliko mjeseci.
Pridruženi simptomi: promjene tona glasa (disfonija); uporan kašalj.
Pretrage: otorinolaringološki pregled, laringoskopija, bronhoskopija, rendgenogram prsnog koša.
Uzroci: ruptura kapilara ili vena s površine tumora.
Trajanje: nekoliko mjeseci.
Pridruženi simptomi: promjene tona glasa (disfonija); uporan kašalj.
Pretrage: otorinolaringološki pregled, laringoskopija, bronhoskopija, rendgenogram prsnog koša.
Izvor fotografije: Shutterstock
