Lumbago (križobolja) - bolesti i stanja

Obilježja: neodređeni bolovi varijabilnog intenziteta u lumbalnom području posebno vezani uz menstruacijski ciklus.
Uzrok: širenje bolova prema straga uzrokovano upalom, infekcijom ili kongestijom (zadržavanje krvi u venama) maternice ili jednog ili oba jajovoda.
Trajanje: cikličko, u vezi s menstruacijskim ciklusom.
Pridruženi simptomi: često mučnina i dispepsija; rijetko vrućica; često obilne menstruacije; katkad smetnje mokrenja.
Pretrage: ultrazvuk zdjelice; ginekološki pregled.

Obilježja: osjećaj težine u lumbalnom području, a u slučaju rupture (prsnuća) aneurizme silovita akutna bol sa širenjem prema pupku.
Uzrok: pritisak aneurizme na korjenove živaca.
Trajanje: kronično.
Pridruženi simptomi: osjećaj pulzacija u trbuhu; u slučaju prsnuća anurizme nastaje kardiocirkulatorni kolaps (šok).
Pretrage: ultrazvuk abdomena; doppler ultrazvuk.

Obilježja: bolovi koji počinju u lumbalnom području i šire se prema donjim udovima, a javljaju se ponajprije pri pokretima pregibanja i istezanja kralježnice.
Uzrok: kompresija živčanih korjenova od strane koštanih promjena lumbalnih kralježaka uzrokovanih artrozom.
Trajanje: kronično.
Pridruženi simptomi: katkad poremećaj kožnog senzibiliteta (parestezije) u više ili manje ograničenim područjima donjih udova.
Pretrage: radiografija lumbalne kralježnice.

Obilježja: izrazito jaka bol samo na jednoj strani lumbalnog područja sa širenjem prema preponama.
Uzrok: opstrukcija mokraćnih putova od strane bubrežnog kamenca.
Trajanje: kratko (od nekoliko sati do nekoliko dana) s tendencijom ponovnog javljanja.
Pridruženi simptomi: krv u mokraći; katkad vrućica.
Pretrage: CT lumbalne kralježnice.

Obilježja: bolovi različitog intenziteta lokalizirani u određenim točkama lumbalne regije.
Uzrok: upala jednog ili više divertikula kolona.
Trajanje: obično nekoliko dana s tendencijom recidiviranja.
Pridruženi simptomi: katkad vrućica; često promjene stolice (opstipacija ili proljev).
Pretrage: kolonoskopija.

Obilježja: kod endometrioze bolovi se javljaju u lumbosakralnom području.
Uzrok: upala sluznice maternice koja se proširila u izvanmaternično zdjelično područje.
Trajanje: gotovo uvijek bolovi se pojavljuju u predmenstruacijskom razdoblju ili vezani uz abdominalne napore.
Pridruženi simptomi: menstruacijski poremećaji; vrlo bolne menstruacije.
Pretrage: ultrazvuk zdjelice, endoskopija, histerosalpingografija, ginekološki pregled.

Obilježja: bol gotovo uvijek počinje u jednoj točci lumbalnog dijela kralježnice i širi se duž stražnje strane donjeg uda, gotovo uvijek istostranog.
Uzrok: kompresija živčanog korijena nervusa ishijadikusa zbog hernije lumbalnog diska.
Trajanje: kronično, s periodičnim pojačanjima koja se izmjenjuju s djelomičnim ili potpunim smirenjem simptoma.
Pridruženi simptomi: često smetnje senzibiliteta u područjima donjeg uda.
Pretrage: CT lumbalne kralježnice.

Obilježja: javlja se kod upalnih bolesti crijeva (uključujući Crohnovu bolest i ulcerozni kolitis), a karakteriziraju ga difuzni i nejasni bolovi, varijabilni po intenzitetu i lokalizaciji.
Uzrok: spazmi (grčevi) u području debelog crijeva (kolona).
Trajanje: kronično.
Pridruženi simptomi: crijevne smetnje (opstipacija koja se često izmjenjuje s proljevom, nadutost); katkad inapetencija (gadljivost na hranu, nedostatak volje za jelom), mučnina, stanje psihičke napetosti.
Pretrage: irigografija; kolonoskopija.

Obilježja: bolovi samo jedne strane, koji se značajno pojačavaju noću, a izaziva ih kašalj ili kihanje.
Uzrok: tumor lumbalnih živčanih korjenova.
Trajanje: nekoliko mjeseci.
Pridruženi simptomi: smetnje senzbiliteta u područjima koje inerviraju zahvaćeni živci.
Pretrage: neurološki pregled, CT ili MR lumbalne regije.

Obilježja: u slučaju osteoporoze izraženi su bolovi, posebno kod dulje zadržanog uspravnog stava i pri određenim pokretima.
Uzrok: dekalcifikacija trupova kralježaka.
Trajanje: kronično.
Pridruženi simptomi: sklonost prijelomima.
Pretrage: koštana mineralometrija (denzitometrija).

Obilježja: akutni pijelonefiritis ili kronični pijelonefritis karakterizira lumbalna bol sa širenjem prema naprijed i dolje sve do prepona.
Uzrok: spazam (grč) mokraćnih putova kao posljedica infekcije.
Trajanje: postoje akutni oblici koji traju nekoliko dana te kronični oblici s razdobljima pogoršanja i djelomičnog smirenja bolesti.
Pridruženi simptomi: vrućica; smetnje mokrenja (pečenje, otežano mokrenje, učestalo mokrenje); u kroničnim oblicima arterijska hipertenzija.
Pretrage: ultrazvuk bubrega; pretrage mokraće; urinokultura. 

Obilježja: bolovi za vrijeme hodanja te pri produženom uspravnom stavu.
Uzrok: preopterećenje kralježnice.
Trajanje: ovisno o trajanju pretilosti.
Pridruženi simptomi: otežano disanje i srčane smetnje pri naporu; često arterijska hipertenzija i sklonost šećernoj bolesti.
Pretrage: endokrinološki pregled.

Obilježja: psihosomatika može rezultirati nejasnim i difuznim bolovima varijabilnog intenziteta i s nepravilnom učestalošću.
Uzrok: obično kontrakcije lumbalnih (slabinskih) mišića.
Trajanje: varijabilno.
Pridruženi simptomi: stanje psihičke napetosti s anksioznošću i/ili depresijom; nesanica.
Pretrage: nijedna.

Obilježja:  prisutni su više ili manje perzistentni bolovi u lumbalnoj (slabinskoj) regiji u mladih ljudi.
Uzrok: iskrivljenost kralježnice.
Trajanje: često kronično.
Pridruženi simptomi: nijedan.
Pretrage: rendgenogram cijele kralježnice.

Obilježja: silovita bol u razini zdjelice sa širenjem na jednu stranu.
Uzrok: ovarijska cista koja se okrenula i zapetljala oko vlastite peteljke.
Trajanje: kratko, jer traži neodgodivu kiruršku intervenciju.
Pridruženi simptomi: mučnina; povraćanje; znakovi akutnog abdomena bez vrućice.
Pretrage: ultrazvuk zdjelice.

Obilježja: bol lokalizirana na određeni kralježak.
Uzrok: metastaza tumora (karcinom pluća, prostate, dojke, itd.) u jednom lumbalnom (slabinskom) kralješku.
Trajanje: ovisi o razvoju primarnog tumora.
Pridruženi simptomi: ovise o primarnom tumoru.
Pretrage: radiografija, CT, MR lumbalne kralježnice.

Obilježja: žučne kolike karakterizira bol različitog intenziteta koja se iz lumbalne regije širi prema gore u desno rame.
Uzrok: opstrukcija žučnih putova od strane žučnih kamenaca.
Trajanje: kratko; gotovo uvijek prolazi tek nakon kirurške intervencije.
Pridruženi simptomi: mučnina i povraćanje; žutica (ikterus).
Pretrage: ultrazvuk jetre i žučnih putova.