Cijanoza
Bila difuzna ili lokalizirana na neke dijelove tijela, plavkasto obojenje kože (cijanoza) je uvijek posljedica nedovoljne količine kisika u krvi i ukazuje na ozbiljan prirođeni ili stečeni poremećaj
Sadržaj članka
Kongenitalna kardiopatija Otvoreni ductus Botalli Kongestivna kardijalna insuficijencija (kongestivno zatajenje srca) Astma Plućni emfizem Kronični bronhitis Pneumokonioza (silikoza, azbestoza, itd.) Pretilost Policitemija Sarkoidoza Raynaudova bolest Akrocijanoza Bürgerova bolest (ili thromboangiitis obliterans) Tromboflebitis Kronična venska insuficijencija Kongenitalna methemoglobinemija Kongenitalna kardiopatija
Obilježja: obično vrlo intenzivna, katkad gotovo do tamnoplave boje
Lokalizacija: difuzna
Uzrok: abnormalna komunikacija desnih i lijevih šupljina srca, s miješanjem venske i arterijske krvi
Pridruženi simptomi: dispneja (otežano disanje), katkad kašalj s iskašljajem obojenim krvlju
Trajanje: pojavljuje se već pri rođenju ili u prvim mjesecima života i, ako se ne korigira kirurškim putem, često dovodi do smrti unutar nekoliko mjeseci ili godina
Otvoreni ductus Botalli
Obilježja: intenzivna, plavkastog obojenja
Lokalizacija: lokalizirana u donjoj polovici tijela
Uzrok: nakon rođenja ne dolazi do zatvaranja Botallijeva duktusa, koji kod fetusa povezuje plućnu arteriju s aortom, uz funkciju odvođenja gotovo sve krvi iz plućne arterije u aortu, tako da ta krv ne prolazi kroz pluća
Pridruženi simptomi: teška dispneja i respiratorna insuficijencija
Trajanje: pojavljuje se već pri rođenju i često je, ako se ne korigira kirurški, inkompatibilna sa životom
Lokalizacija: lokalizirana u donjoj polovici tijela
Uzrok: nakon rođenja ne dolazi do zatvaranja Botallijeva duktusa, koji kod fetusa povezuje plućnu arteriju s aortom, uz funkciju odvođenja gotovo sve krvi iz plućne arterije u aortu, tako da ta krv ne prolazi kroz pluća
Pridruženi simptomi: teška dispneja i respiratorna insuficijencija
Trajanje: pojavljuje se već pri rođenju i često je, ako se ne korigira kirurški, inkompatibilna sa životom
Kongestivna kardijalna insuficijencija (kongestivno zatajenje srca)
Obilježja: diskretna
Lokalizacija: katkad ograničena samo na sluznice
Uzrok: kardijalna insuficijencija ili otežano vraćanje krvi iz pluća u srce, s posljedičnom plućnom stazom
Pridruženi simptomi: edemi donjih udova, povećanje jetre i katkad ascites (skupljanje tekućine u peritonealnoj šupljini abdomena), kašalj s pjenušavim iskašljajem obojanim krvlju
Trajanje: češće kod starijih osoba, kroničnog karaktera
Lokalizacija: katkad ograničena samo na sluznice
Uzrok: kardijalna insuficijencija ili otežano vraćanje krvi iz pluća u srce, s posljedičnom plućnom stazom
Pridruženi simptomi: edemi donjih udova, povećanje jetre i katkad ascites (skupljanje tekućine u peritonealnoj šupljini abdomena), kašalj s pjenušavim iskašljajem obojanim krvlju
Trajanje: češće kod starijih osoba, kroničnog karaktera
Astma
Obilježja: umjerena u kroničnim oblicima, intenzivnija za vrijeme kriza i akutnih napada
Lokalizacija: difuzna
Uzrok: respiratorna insuficijencija zbog spazma bronha (bronhokonstrikcije)
Pridruženi simptomi: dispneja, umor, brzo zamaranje
Trajanje: kronično, s epizodama respiratornih kriza
Lokalizacija: difuzna
Uzrok: respiratorna insuficijencija zbog spazma bronha (bronhokonstrikcije)
Pridruženi simptomi: dispneja, umor, brzo zamaranje
Trajanje: kronično, s epizodama respiratornih kriza
Plućni emfizem
Obilježja: od blage do diskretne
Lokalizacija: difuzna
Uzrok: dilatacija pluća s redukcijom izmjene plinova (kisika i ugljik-dioksida) između udahnutog zraka i krvi
Pridruženi simptomi: dispneja, brzo zamaranje, katkad kardiocirkulatorna insuficijencija s tahikardijom (povećanjem frekvencije srčanih otkucaja)
Trajanje: kronično
Lokalizacija: difuzna
Uzrok: dilatacija pluća s redukcijom izmjene plinova (kisika i ugljik-dioksida) između udahnutog zraka i krvi
Pridruženi simptomi: dispneja, brzo zamaranje, katkad kardiocirkulatorna insuficijencija s tahikardijom (povećanjem frekvencije srčanih otkucaja)
Trajanje: kronično
Kronični bronhitis
Obilježja: od blage do diskretne
Lokalizacija: difuzna
Uzrok: smanjenje promjera bronha s otežanim prolaskom zraka
Pridruženi simptomi: dispneja, suhi kašalj naizmjence s kašljem uz iskašljaj, rekurentne pojave bronhalnih infekcija s vrućicom
Trajanje: kronično
Lokalizacija: difuzna
Uzrok: smanjenje promjera bronha s otežanim prolaskom zraka
Pridruženi simptomi: dispneja, suhi kašalj naizmjence s kašljem uz iskašljaj, rekurentne pojave bronhalnih infekcija s vrućicom
Trajanje: kronično
Pneumokonioza (silikoza, azbestoza, itd.)
Obilježja: od blage do vrlo izražene
Lokalizacija: difuzna
Uzrok: skleroza i fibroza bronha i pluća
Pridruženi simptomi: dispneja, suh i nadražajan kašalj, znakovi kardiocirkulatorne insuficijencije (tahikardija, edemi donjih udova, itd.)
Trajanje: kronično
Lokalizacija: difuzna
Uzrok: skleroza i fibroza bronha i pluća
Pridruženi simptomi: dispneja, suh i nadražajan kašalj, znakovi kardiocirkulatorne insuficijencije (tahikardija, edemi donjih udova, itd.)
Trajanje: kronično
Pretilost
Obilježja: obično blaga
Lokalizacija: difuzna
Uzrok: insuficijentna oksigenacija tkiva zbog pretjerane težine
Pridruženi simptomi: dispneja, brzo zamaranje, često arterijska hipertenzija
Trajanje: kronično
Lokalizacija: difuzna
Uzrok: insuficijentna oksigenacija tkiva zbog pretjerane težine
Pridruženi simptomi: dispneja, brzo zamaranje, često arterijska hipertenzija
Trajanje: kronično
Policitemija
Obilježja: crvenkasto-pupurno obojenje
Lokalizacija: difuzno, ali najviše na ekstremitetima, licu i sluznicama (usnice)
Uzrok: značajno povećanje broja eritrocita (crvenih krvnih zrnaca) i količine hemoglobina u krvi
Pridruženi simptomi: glavobolja, nesanica, sklonost krvarenjima (iz nosa, desni, želuca, crijeva, mrežnice), sklonost trombozama i embolijama
Trajanje: kronično
Lokalizacija: difuzno, ali najviše na ekstremitetima, licu i sluznicama (usnice)
Uzrok: značajno povećanje broja eritrocita (crvenih krvnih zrnaca) i količine hemoglobina u krvi
Pridruženi simptomi: glavobolja, nesanica, sklonost krvarenjima (iz nosa, desni, želuca, crijeva, mrežnice), sklonost trombozama i embolijama
Trajanje: kronično
Sarkoidoza
Obilježja: općenito blagog oblika
Lokalizacija: difuzna
Uzrok: plućna infiltracija i opstrukcija bronha
Pridruženi simptomi: perzistirajuća lagano povišena temperatura, povećanje jetre, slezene i limfnih čvorova; kožni čvorići, promjene na očima te slinovnicama i suznim žlijezdama
Trajanje: čak i nekoliko godina, sa spontanim remisijama
Lokalizacija: difuzna
Uzrok: plućna infiltracija i opstrukcija bronha
Pridruženi simptomi: perzistirajuća lagano povišena temperatura, povećanje jetre, slezene i limfnih čvorova; kožni čvorići, promjene na očima te slinovnicama i suznim žlijezdama
Trajanje: čak i nekoliko godina, sa spontanim remisijama
Raynaudova bolest
Obilježja: nakon izlaganja hladnoći ili hladnoj vodi najprije se pojavljuje bljedilo, pa plavkasta i konačno jarko crvena boja
Lokalizacija: prsti ruku (s izuzetkom palca)
Uzrok: vazokonstrikcija malih arterija prstiju izazvana hladnoćom
Pridruženi simptomi: rijetki su ulkusi ispod nokata
Trajanje: kronično, pojavljuje se samo povezano s hladnoćom (zimi)
Lokalizacija: prsti ruku (s izuzetkom palca)
Uzrok: vazokonstrikcija malih arterija prstiju izazvana hladnoćom
Pridruženi simptomi: rijetki su ulkusi ispod nokata
Trajanje: kronično, pojavljuje se samo povezano s hladnoćom (zimi)
Akrocijanoza
Obilježja: crveno-ljubičasta
Lokalizacija: šake i stopala; rjeđe gležnjevi i koljena
Uzrok: vazokonstrikcija arterija na okrajinama ekstremiteta
Pridruženi simptomi: nijedan
Trajanje: kronično; pojavljivanje je potaknuto ili pojačano hladnoćom
Lokalizacija: šake i stopala; rjeđe gležnjevi i koljena
Uzrok: vazokonstrikcija arterija na okrajinama ekstremiteta
Pridruženi simptomi: nijedan
Trajanje: kronično; pojavljivanje je potaknuto ili pojačano hladnoćom
Bürgerova bolest (ili thromboangiitis obliterans)
Obilježja: crvenkasto-ljubičasto obojenje
Lokalizacija: u početku je zahvaćen jedan prst na stopalu (često nožni palac) zatim ostali prsti i na kraju cijelo stopalo
Uzrok: upala, a zatim tromboza arterija stopala, gotovo uvijek vezano uz pušenje; rjeđe kod arterioskleroze i dijabetesa
Pridruženi simptomi: ako se ne liječi, ulceracije i gangrena zahvaćenih prstiju
Trajanje: kronično
Lokalizacija: u početku je zahvaćen jedan prst na stopalu (često nožni palac) zatim ostali prsti i na kraju cijelo stopalo
Uzrok: upala, a zatim tromboza arterija stopala, gotovo uvijek vezano uz pušenje; rjeđe kod arterioskleroze i dijabetesa
Pridruženi simptomi: ako se ne liječi, ulceracije i gangrena zahvaćenih prstiju
Trajanje: kronično
Tromboflebitis
Obilježja: varijabilnog intenziteta, od crvenkasto-ljubičaste do plavkaste
Lokalizacija: ograničena na cijeli ekstremitet ili samo na njegov dio, obično donji ekstremitet
Uzrok: upala i proširena tromboza vene
Pridruženi simptomi: katkad vrućica, otečenost zahvaćene zone
Trajanje: akutno, od nekoliko dana do 1-2 mjeseca
Lokalizacija: ograničena na cijeli ekstremitet ili samo na njegov dio, obično donji ekstremitet
Uzrok: upala i proširena tromboza vene
Pridruženi simptomi: katkad vrućica, otečenost zahvaćene zone
Trajanje: akutno, od nekoliko dana do 1-2 mjeseca
Kronična venska insuficijencija
Obilježja: nepravilne mrlje plavkaste boje
Lokalizacija: raspoređeno nepravilno, u mrljama, po nozi
Uzrok: otežana cirkulacija krvi zbog prisutnosti varikozne dilatacije vena
Pridruženi simptomi: kožne promjene, ponekad kožni ulkusi, edem i oteklina gležnja; česta bolnost i otežano hodanje
Trajanje: kronično
Lokalizacija: raspoređeno nepravilno, u mrljama, po nozi
Uzrok: otežana cirkulacija krvi zbog prisutnosti varikozne dilatacije vena
Pridruženi simptomi: kožne promjene, ponekad kožni ulkusi, edem i oteklina gležnja; česta bolnost i otežano hodanje
Trajanje: kronično
Kongenitalna methemoglobinemija
Obilježja: vrlo jaka
Lokalizacija: difuzna
Uzrok: kongenitalni poremećaj hemoglobina
Pridruženi simptomi: teški neuralni poremećaji (deficit moždanog razvoja, smetnje govora, poremećeni mišićni pokreti)
Trajanje: kronično
Lokalizacija: difuzna
Uzrok: kongenitalni poremećaj hemoglobina
Pridruženi simptomi: teški neuralni poremećaji (deficit moždanog razvoja, smetnje govora, poremećeni mišićni pokreti)
Trajanje: kronično
